Jak ogłosić upadłość konsumencką? Konieczne jest przeprowadzenie postępowania przez Sąd Upadłościowy. Procedura może trwać około trzech lat.
Upadłość osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (upadłość konsumencka) jest ogłaszana przez sąd na wniosek złożony na formularzu. Wniosek o upadłość konsumencką zawiera:
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej należy złożyć do sądu miejsca zwykłego pobytu dłużnika w biurze podawczym sądu lub przesłać pocztą na adres sądu. Wniosek powinien być opłacony – opłata wynosi 30,00 zł.
Jakie warunki należy spełnić, aby móc złożyć wniosek o upadłością konsumencką? Ustawa wskazuje pewne przesłanki, jak np. długotrwała choroba, po których wystąpieniu możliwe jest przeprowadzenie procedury oddłużającej.
Wniosek do Sądu Upadłościowego może złożyć wyłącznie osoba fizyczna, która w ogóle nie prowadziła lub zamknęła działalność gospodarczą.
Czy upadłość konsumencka może być ogłoszona przez przedsiębiorcę? W tym celu niezbędne jest wcześniejsze zakończenie prowadzenia firmy. Dopiero wtedy przedsiębiorca stanie się konsumentem i będzie mógł złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Po zamknięciu postępowania przez Sąd dłużnik oddłuży się zarówno z długów powstałych podczas prowadzenia działalności, jak i zobowiązań prywatnych.
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej rozpoznaje sąd właściwy dla zwykłego miejsca pobytu dłużnika w składzie jednego sędziego zawodowego. Sąd może przeprowadzić postępowanie dowodowe z dokumentów załączonych do wniosku na posiedzeniu niejawnym lub na rozprawie.
Jeśli sąd zdecyduje się przeprowadzić postępowanie dowodowe na posiedzeniu niejawnym dłużnik nie będzie musiał stawić się w sądzie – wówczas sąd wyda stosowne postanowienie, w którym albo ogłosi upadłość konsumencką albo wniosek dłużnika oddali.
W przypadku wyznaczenia rozprawy sąd wezwie dłużnika na rozprawę i przesłucha na okoliczności wskazane we wniosku. Po zamknięciu rozprawy sąd wyda postanowienie, w którym albo ogłosi upadłość konsumencką albo wniosek dłużnika oddali.
Sąd oddali wniosek o upadłość konsumencką::
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej to dopiero jeden z kilku etapów postępowania oddłużeniowego.
Oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie zamyka dłużnikowi drogi do przeprowadzenia postępowania, ponieważ możliwe jest złożenie zażalenia na postanowienie Sądu.
Dłużnikowi przysługuje zażalenie do sądu drugiej instancji w przypadku oddalenia przez sąd wniosku o ogłoszenie jego upadłości. Termin do wniesienia zażalenia jest tygodniowy i liczy się od doręczenia postanowienia wraz z uzasadnieniem. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przypisanym dla pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia. Opłata od zażalenia wynosi 200,00 złotych.
Po wniesieniu zażalenia na postanowienie sądu o oddaleniu wniosku dłużnika o ogłoszenie jego upadłości konsumenckiej akta sprawy są przekazywane do sądu II instancji. Sąd ten rozpoznaje zażalenie na posiedzeniu niejawnym. Po rozpoznaniu zażalenia sąd wydaje postanowienie, w którym albo oddala zażalenie dłużnika albo uchyla postanowienie sądu I instancji i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania. Sąd II instancji nie orzeka o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej.
W przypadku uchylenia postanowienia sądu I instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, sąd I instancji jeszcze raz analizuje złożony wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Od postanowienia sądu II instancji w przedmiocie ogłoszenia upadłości konsumenckiej skarga kasacyjna, ani skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie przysługuje.
Po ogłoszeniu upadłości dłużnika rozpoczynają się równolegle dwa etapy, z których pierwszy to zgłaszanie przez wierzycieli swoich wierzytelności i ustalenie listy wierzytelności, a drugi to likwidacja majątku dłużnika. W postępowaniu upadłościowym przez syndyka podejmowane są czynności, których celem jest:
Zgłaszanie wierzytelności jest instytucją mającą na celu ustalenie liczby wierzycieli oraz wysokości przysługujących im wierzytelności. Likwidacja majątku upadłego zaś oznacza sprzedaż dokonywaną przez syndyka pod nadzorem sędziego komisarza.
Zakończeniem etapu likwidacji masy upadłości jest spieniężenie wszystkich jej składników, które zostaną wykorzystane w ramach realizacji kolejnego etapu postępowania – podziału masy upadłości, który polega na rozdysponowaniu według tzw. kategorii uzyskanych z likwidacji masy środków na spłatę wierzycieli ujętych na liście wierzytelności i pokrycie kosztów postępowania.
Do momentu zakończenia etapu likwidacji masy upadłości od ogłoszenia upadłości w stosunku do upadłego mija średnio 12-18 miesięcy.
Po ogłoszeniu przez Sąd upadłości konsumenckiej wstrzymywane są prowadzone przez komornika zajęcia egzekucyjne. Tym właśnie charakteryzuje się upadłość konsumencka osób fizycznych. Prowadzi do całkowitego oddłużenia. Jest to swoistego rodzaju bankructwo konsumenckie. Z jednej strony wierzytelności zaspokajane są z majątku dłużnika, może dojść do utraty mieszkania, samochodu, biżuterii i innych ruchomości, ale dzięki temu rozpoczynane jest nowe życie, bez długów, które być może nigdy nie zostałyby spłacone.
Mylne jest założenie, że wniosku o upadłość konsumencką nie mogą złożyć osoby, które nie posiadają majątku – między innymi nieruchomości. Również tacy dłużnicy mogą ogłosić upadłość konsumencką.
Po zakończeniu likwidacji majątku upadłego, sąd z urzędu wszczyna postępowanie
w przedmiocie ustalenia planu spłat wierzycieli. W tym celu sąd wyznacza rozprawę, na którą wzywa upadłego, syndyka oraz wierzycieli.
Ustalając plan spłat wierzycieli sąd bierze pod uwagę możliwości zarobkowe upadłego, a także wydatki upadłego konieczne na utrzymanie siebie i osób pozostających na jego utrzymaniu. Należy przy tym podkreślić, że możliwości zarobkowe upadłego oznaczają kwoty jakie upadły może potencjalne zarabiać biorąc pod uwagę jego wiek, wykształcenie, doświadczenie zawodowe oraz miejsce zamieszkania. Możliwości zarobkowe nie są więc kwotami, które realnie zarabia upadły w momencie ustalania planu spłaty.
W postanowieniu w przedmiocie ustalenia planu spłat wierzycieli sąd określa, w jakim zakresie i w jakim czasie (nie dłuższym niż trzydzieści sześć miesięcy), upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania uznane na liście wierzytelności, niewykonane w toku postępowania na podstawie planów podziału, oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości konsumenckiej zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli. Postanowienie to może zostać zaskarżone przez wierzycieli.
W wyjątkowych sytuacjach Sąd może odstąpić od ustalania planu spłat wierzycieli i umorzyć zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty. Postanowienie to może zostać jednak zaskarżone przez wierzycieli.
W czasie wykonywania planu spłaty wierzycieli na upadłym spoczywają określone w ustawie obowiązki. Upadły jest obowiązany składać sądowi corocznie, do końca kwietnia każdego roku, sprawozdanie z wykonania planu spłaty wierzycieli za poprzedni rok kalendarzowy, w którym upadły wykazuje: osiągnięte przychody, spłacone kwoty, nabyte składniki majątkowe o wartości przekraczającej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku za ostatni kwartał okresu sprawozdawczego, ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości konsumenckiej i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. Na postanowienie to przysługuje zażalenie. Należy pamiętać, że istnieje pewna kategoria zobowiązań, które nigdy nie podlegają umorzeniu, np. zobowiązania alimentacyjne, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny czy obowiązek naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
W wyjątkowych sytuacjach sąd może odstąpić od ustalania planu spłat wierzycieli i umorzyć zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty. Postanowienie to może zostać zaskarżone przez wierzycieli.
Postępowanie upadłościowe ma na celu całkowite oddłużenie konsumenta. Upadłość konsumencka osoby fizycznej często jest jedyną szansą na wyjście ze spirali długów. To bardzo ważna instytucja w polskim porządku prawnym.